20 urteko borrokari egunero eusten

20 urte baina gehiago igaro dira jada Euskal Herriko Unibertsitateak 97 irakasle kaleratu zituenetik. Arrazoia: irakaslego propioa eskatzea. Izan ere, garai hartan funtzionarioak soilik izan zitezkeen irakasle denbora luzez.

1992tik aurrera, beraz, unibertsitateko sarreran bildu ziren egunero irakasle kaleratuak, pankarta baten atzean haien eskaera aditzera emateko. Egun hotz eta euritsuenetan ere bertan egon ziren lanegun oro, 2007an legedia aldatu zen arte.

EAJ eta CiUk bultzatutako lege berriak argi berdea izan zuen, PSOEk 2005ean haren aurka aurkeztu zuen errekurtsoa ezgaitu ostean: jada ez zen beharrezko funtzionario izatea unibertsitatearekin kontratu luzea sinatu ahal izateko. Eta hala, irakasle kaleratu asko unibertsitatera itzuli ahal izan ziren.

Haietako hiruk, José Luis Herrerok, Antton Azkargortak eta Enrique Lópezek, ordea, unibertsitateko sarreran biltzeko errutinarekin jarraitzen dute. Legea aldatu zen arren, zenbait eskera mantentzen dituzte oraindik orain unibertsitatera itzultzeko: lehena, sarrera duin bat, irakasle kaleratuak kolektibo bezala itzularaztea ahalbidetzen duena, banakako kontratuak errefusatuz; bigarrena, bi urtez kobratu gabe lan egin zuten, eta urte horietako soldata berreskuratu nahi dute; eta, azkenik, hirugarrena, antzinakotasuna errespetatzea, jubilatzerakoan garrantzitsua baita azken urteotan lanean ibili direla erakustea.

2010ean haien borrokak entzutea izan zuen unibertsitateko ikasle batzuek irakasle kaleratuei buruzko laburra sortu zutenean, kurtso amaierako proiektu gisa. Ideia haratago joan zen Eguzki Bideoak izeneko ekoiztetxeak ordu eta erdiko dokumentala kaleratu zuenean, gai beraren inguruan. Egunero deitzen da, eta copyleft lizentziapean eskuragarri dago interneten, Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko bideotekan eta Durangoko Azokan, besteak beste. 

Etorkizunari begira, itxaropentsu ageri dira epe laburrean: hauteskundeak datoz, bai autonomikoak, bai eta EHUko errektore berria hautatzekoak. Hiru irakasle kaleratuek mantentzen dute beraien egoera ez ebaztearen arrazoia funtsean eta hertsian politikoa dela. PSOE seinalatzen dute erantzule nagusienetariko gisa, eta hurrengo hilabeteetan alderdi horren indarra ahulduko den itxaropena dute.

 Asier Rufo Gaztelumendi